"Stanisław Noakowski. 20 reprodukcji", Wydawnictwo "Sztuka" Przedsiębiorstwo Państwowe, Warszawa 1953





Opis
'A polskość najczystsza skupia się przecież w architekturze - jeżeli bowiem matka nasza natura stworzyła wspaniałe, najrozmaitsze ramy, wśród których żyją ludy... to człowiek pejzaż swój rodzimy przybrał w szatę architektoniczną, na jaką klimat i budulec mu pozwoliły, zwyczaje, religia, historia ukształtowały, a własne poczucie piękna stworzyć dopomogły. I przybrała się Polska nasza we własne szaty... idealnie dopasowane do potrzeb materialnych i duchowych życia polskiego'. (Stanisław Noakowski, Kalendarzyk, Rok Pański 1925)
W danych biograficznych, skreślonych przez Noakowskiego, obok daty 25.X.1918 czytamy krótką uwagę: "Referent inwentaryzacji w M. S. i K. do Vi.1919".
Znając jego stosunek do zabytków, wyrażający się w stałym obcowaniu z dziełami sztuki, jego prace naukowo - badawcze, niezaspokojoną pasję do zwiedzania i poznawania dzieł architektury w terenie - nie wyda się nam niezwykłą ta pierwsza "posada" jaką objął po powrocie do Polski. Zainteresowania inwentaryzacją, rekonstrukcją i konserwatorstwem dzieł sztuki zaznaczały się wyraźnie w środowisku postępowych architektów rosyjskich, z którymi wiele wspólnych cech łączyło Noakowskiego w czasie jego pobytu w Petersburgu i Moskwie. Dał im również wyraz przy współpracy nad rekonstrukcją Wawelu."
Był ponadto Noakowski członkiem rzeczywistym Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości, objął następnie katedrę historii sztuki na Politechnice Warszawskiej oraz prowadził wykłady w Akademii Sztuk Pięknych.
"Ostatnie 10 lat życia Noakowskiego , spędzone w Warszawie, upływają na wytężonej pracy twórczej. () Dla Noakowskiego architektura była scenerią na tle której rozgrywały się i wypadki historyczne i drobne sprawy dnia powszedniego. Umiejętność zespolenia zabytków sztuki z dziejami narodu, powiązana z człowiekiem, z ziemią, z pejzażem polskim, wszechstronnym rozumieniu architektury jako wykładni życia zbiorowego."
Aleksander Wojciechowski: "Stanisław Nowakowski. 20 reprodukcji, Wydawnictwo "Sztuka" Przedsiębiorstwo Państwowe, Warszawa 1953
